Czy programiście potrzebne są studia?

Wiele młodych osób, szczególnie po maturze w technikach o kierunkach informatycznych zastanawia się, czy programiście potrzebne są studia. Studia informatyczne mają przecież za zadanie przygotować przyszłych absolwentów do pracy w branży IT.

Tyle w teorii. Jak jest w praktyce? Czy rzeczywiście ukończenie studiów wyższych jest niezbędne, aby zostać programistą?

 

Z tego artykułu dowiesz się:

• czy programiście są potrzebne do pracy ukończone studia?
• jak zostać programistą bez studiów?
• w jakich sytuacjach zawodowych programiście będą potrzebne studia?
• co ułatwia młodemu programiście dostanie pracy?

 

Z analizy naszej ankiety wynika, że około 25% respondentów (czynnych programistów), nie ukończyło studiów wyższych lub jest w trakcie ich realizacji.

Podobne dane wynikają z raportu StackOverflow, który w 2020 przebadał społeczność programistów z całego świata. W raporcie czytamy, że 75% specjalistów oprogramowania ma wykształcenie minimum licencjackie. Średnio co czwarty programista nie ma wykształcenia wyższego.

Zatrudniając/współpracując z programistami widzę, że nie zawsze studia są koniecznością. Warto jednak mieć na uwadze, że nie każdy może zostać programistą. Potrzebne są do tego specjalne predyspozycje i umiejętności, którym na pewno pomoże posiadanie studiów ścisłych. Jednak ich brak nie zawsze dyskwalifikuje początkującego programistę.

Aby odpowiedzieć uczciwie na to pytanie, zastanówmy się nad tym czego można się nauczyć na studiach.

Zacznijmy od tego, że studia nie są ukierunkowane na nauczenie Cię konkretnego języka programowania. Na uczelni, będziesz mieć zajęcia z wielu dziedzin. Niektóre będą silnie powiązane z programowaniem inne dużo luźniej. To wszystko ma jednak na celu pokazać Ci różne kierunki, które możesz obrać w swojej karierze. Studia pokażą Ci jak się uczyć, nauczysz się myśleć, czasem pewnie kombinować. Na studiach nawiążesz znajomości, które w przyszłości mogą zaprocentować w życiu zawodowym. Co najważniejsze, dają Ci możliwość pracy w grupie.

Dlaczego to jest tak istotne?

Po pierwsze minęły już czasy, że programiści pracują samodzielnie. Bardzo rzadko można trafić na projekt, który w 100% możesz zrobić samodzielnie. IT bardzo się wyspecjalizowało.

Przykład

Jeszcze kilka lat temu był po prostu „webmaster”. Teraz są osoby odpowiedzialne za front-end, back-end, UI/UX oraz grafikę. Oczywiście, są od tego odstępstwa. Możesz prowadzić jednoosobową działalność gospodarczą i po prostu „robić strony www”. Na pewno będziesz jeszcze mieć co robić przez jakiś czas. Jednak wiele wskazuje na to, że takich zamówień będzie coraz mniej i będą mało korzystne finansowo.

Inna zaletą studiowania jest to, że akademickimi projektami, możesz pochwalić się w CV, kiedy starasz się o pierwszą pracę. Oprócz technologii czy tematu projektu, możesz opowiedzieć jaką rolę pełniłeś/pełniłaś w zespole, która najbardziej Ci odpowiadała. To cały arsenał wiedzy o sobie i o preferowanym stylu pracy, który możesz później wykorzystać.

Jest też druga strona medalu. Są opinie, że uczelnie stały się specjalistami w przekazywaniu ogromnej ilości mało potrzebnej teorii. Może jednak nie warto tracić czasu na wkuwanie niepotrzebnych zagadnień, a skupić się na intensywnym samorozwoju?

Jeśli chcesz być programistą/programistką nie kończąc studiów musisz sam/sama przejść przez naukę. Najlepiej rozpocząć od powszechnie dostępnych i często bezpłatnych informacji. Możesz uczestniczyć w webinarach, konferencjach, spotkaniach branżowych. Warto wykorzystać YouTube, gdzie wielu specjalistów od programowania dzieli się swoją wiedzą za darmo. Jeśli masz określony budżet, który możesz przeznaczyć na naukę, zainwestuj w spersonalizowane kursy, książki i szkolenia. Szukaj informacji na temat firm, które organizują bezpłatne staże, na których bezpłatnie uczą „zawodu”. Podczas takiego stażu, możesz nie tylko poznać tajniki pracy programisty czy testera, ale również pracę.

Powyższe działania pomogą Ci wejść w branżę i znaleźć pierwszą pracę.

Jakie są minusy?

Samodzielne zdobywanie wiedzy wymaga wytrwałości, cierpliwości i sumienności.

Jeśli systematyczność nie jest Twoją mocną stroną, studia mogą okazać się lepszym rozwiązaniem. Perspektywa niezdanej sesji i opłaty za „warunek” dla wielu są najlepszą motywacją do nauki. 😊

Drugim ważnym aspektem jest zdobywanie doświadczenia.

Jeśli nie studiujesz, nie masz portfolio w postaci projektów z uczelni. Postaraj się o projekty, niekoniecznie „za pieniądze”. Mogą to być projekty robione w ramach wolontariatu. Najważniejsze abyś mógł/mogła opowiedzieć czego się nauczyłeś/nauczyłaś, oraz z jakimi problemami przyszło Ci się zmierzyć podczas realizacji tego projektu.

Początek kariery w branży IT jest podobny do każdej innej branży. Nie spodziewaj się od razu kolosalnych zarobków, szczególnie bez dyplomu. Zanim zdobędziesz doświadczenie komercyjne nastaw się na zdobywanie doświadczenia, naukę i samorealizację. Zarobki, przyjdą z czasem i nabywanym doświadczeniem.

Jednak, nie wszystkie firmy chcą zatrudniać osoby bez studiów. Nadal zdarzają się rekrutacje, że dyplom ukończenia licencjata jest warunkiem koniecznym, aby przystąpić do rozmowy rekrutacyjnej. Zwykle dotyczy to dużych, zagranicznych firm. Firmy te pracują według wewnętrznych standardów i na przykład są zobowiązane do zatrudniania pewnego procentu osób z wyższym wykształceniem.

Dlaczego programista posiadający dyplom może być cenniejszy?

Podstawowy argument jest taki, że dyplom to po prostu potwierdzenie zdobytej wiedzy. Dyplom ukończenia uczelni wyższej, jest dokumentem urzędowym, potwierdzającym zdobytą przez Ciebie wiedzę. Są niejako gwarantem, że opanowałeś/opanowałaś pewien zakres wiedzy i zostało to sprawdzone. Dla managera zatrudniającego, jest to dowód na to czego się nauczyłeś i czego można od Ciebie oczekiwać. Przynajmniej w teorii 😉

Inna sprawa, że w krajach, gdzie studia są płatne, posiadanie dyplomu jest bardzo poważane. Oznacza to, że aby zdobyć wykształcenie poniosłeś/poniosłaś wysiłek nie tylko umysłowy ale też finansowy. Można więc założyć, że wykorzystałeś/wykorzystałaś czas w 100%.

Z moich obserwacji wynika, że klient zagraniczny, przeglądając profile osób z podobnym doświadczeniem i umiejętnościami, w pierwszej kolejności proponuje rozmowę osobie z dyplomem.

Chciałabym od razu zaznaczyć, że znajdziesz pracę nawet jeśli nie masz ukończonych studiów. Jednak trzeba liczyć się z tym, że ofert może być mniej. Łatwiej będzie znaleźć zatrudnienie w mniejszych firmach lub jako freelancer. Jeśli mniejsza stabilizacja nie jest dla Ciebie problemem, studia raczej nie są Ci potrzebne.

W wielu firmach, studia nie są już niezbędne by dostać pracę. Rynek się zmienia, niedobór software developerów mocno wpłynął na wymagania stawiane kandydatom. Krążą żarty, że programista powinien oddychać i myśleć. Reszty może się nauczyć. Nie do końca mogę się z tym zgodzić, bo gdyby to była prawda, nie szukano by niektórych specjalistów przez kilka tygodni czy miesięcy.

Natomiast, z perspektywy kandydata, posiadanie dyplomu daje przewagę nad kandydatami bez dyplomu. Dla firm, które dyplom wymagają, studia świadczą o Twojej systematyczności, konsekwencji czy ambicji.

Z drugiej strony, dzisiaj oprócz wiedzy teoretycznej dużą wagę przywiązuje się do doświadczenia komercyjnego i jakości projektów w których się uczestniczyło. Dodatkowo, coraz istotniejsze stają się kompetencje miękkie, takich jak komunikatywność, umiejętność pracy w grupie i szybkiego przyswajania nowych zagadnień. Jeśli je posiadasz i potrafisz je dobrze zaprezentować podczas rozmowy rekrutacyjnej, znalezienie wymarzonej pracy nie powinno być dla Ciebie problemem.

1. Czy można zostać programistą bez studiów?
Programiście studia informatyczne nie są niezbędne do wykonywania zawodu. Jest wielu developerów, którzy nauczyli się programowania na specjalnych kursach, czy samodzielnie. Jednak jeśli jesteś na etapie decyzji czy wybrać studia czy kursy lub samokształcenie, warto zastanowić się nad studiami.

2. Czy można programować bez studiów?
Uzdolnionemu i pracowitemu programiście studia nie są potrzebne do tego, żeby zacząć programować. Są języki programowania, których można się nauczyć dość szybko i łatwo, bez potrzeby spędzania czasu na uczelni. Jeśli jednak na poważnie i długofalowo myślisz o karierze w IT, warto iść na studia, aby oprócz wiedzy czysto programistycznej zdobyć szersze podstawy nie tylko programowania czy informatyki, ale też ekonomii czy psychologii.

3. Czy programista bez studiów zarabia mniej?
Branża IT oferuje atrakcyjne wynagrodzenie programiście niezależnie od ukończenia studiów. Najważniejsze są wiedza i doświadczenie (portfolio). Jeśli twoje kwalifikacje są poparte dyplomami i certyfikatami ukończenia kursów, różnicy w zarobkach może nie być wcale.