6 najczęstszych błędów w zatrudnianiu cudzoziemców
popełnianych przez pracodawców16.09.2024
Zatrudnienie cudzoziemca stało się normą na polskim rynku pracy. Wydawałoby się więc, że firmy mające w swoich szeregach osoby z zagranicy doskonale wiedzą, jak zatrudnić cudzoziemca w Polsce. Nic bardziej mylnego! Wiele firm nadal nie zdaje sobie sprawy z konsekwencji nielegalnego zatrudnienia cudzoziemca. Przedsiębiorstwa nieświadomie powierzają pracę cudzoziemcom nielegalnie. Zatrudnienie obcokrajowca nie zawsze bowiem jest możliwe na takich samych warunkach jak zatrudnienie obywatela polskiego.
Jakie są najczęstsze błędy w zatrudnianiu cudzoziemców?
- Brak dokładnej weryfikacji legalności pobytu i pracy cudzoziemca,
- Przekonanie, że karta pobytu automatycznie uprawnia do pracy,
- Zatrudnianie cudzoziemców przed uzyskaniem odpowiednich dokumentów,
- Nieinformowanie urzędu pracy o podjęciu lub zmianach w umowie zatrudnienia.
W artykule znajdziesz dokładnie omówione poszczególne błędy oraz podpowiedzi jak ich unikać.
Błąd 1. Brak dokładnej weryfikacji pobytu cudzoziemca przez pracodawcę
Cudzoziemcy przyjeżdżają do Polski na podstawie ruchu bezwizowego lub wizy. Dokumenty te same w sobie nie uprawniają do podjęcia pracy.
Aby rozpocząć pracę w Polsce, potrzebny jest:
- Dokument potwierdzający prawo do legalnego pobytu,
- Dokument dający prawo do pracy.
Pracodawca przed zatrudnieniem cudzoziemca powinien dokładnie zweryfikować dokumenty. Należy sprawdzić nie tylko cel wydania wizy, ale również czas trwania pobytu. Bez legalnego pobytu nie ma bowiem legalnej pracy. Jeśli pracownikowi, kończy się ruch bezwizowy lub wiza powinien wystąpić z wnioskiem o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy i pracę.
Czy karta pobytu potwierdza prawo do pracy?
Często już na etapie rekrutacji firmy popełniają ogromny błąd.
Zapraszając kandydata do pracy na rozmowę, chcąc ustalić, czy cudzoziemiec ma prawo do pobytu i pracy w Polsce, zadają pytanie: Czy ma Pan kartę pobytu? Słysząc odpowiedź: TAK!, mam kartę pobytu z adnotacją: DOSTĘP DO RYNKU PRACY, dochodzą do wniosku, że cudzoziemca można zatrudnić bez dodatkowych dokumentów.
Niestety sama karta pobytu nie potwierdza, iż nasz kandydat faktycznie ma prawo do pracy!
Adnotacja DOSTĘP DO RYNKU PRACY nie zawsze pozwala na zatrudnienie obcokrajowca. Chcąc zatrudnić cudzoziemca legalnie, zawsze musimy poprosić go o dostarczenie nam DECYZJI POBYTOWEJ. Dopiero artykuł prawny, na podstawie którego została wydana decyzja, pozwala nam ocenić czy cudzoziemiec faktycznie ma dostęp do rynku pracy, czy jego zatrudnienie nie wymaga wyrobienia dodatkowych dokumentów.
O legalizacji pobytu i pracy cudzoziemców przeczytasz także:
Od odmowy wydania wizy do założenia działalności gospodarczej w Polsce
Jakie zmiany po wstrzymaniu Poland. Business Harbour?
Jak przebiega proces legalizacji pobytu i pracy w Polsce?
Błąd 2. Zatrudnienie cudzoziemca na innych warunkach niż wskazane w dokumencie legalizującym prace
Obecnie pracodawcy mają wiele możliwości zalegalizowania pracy cudzoziemca w Polsce.
Aktualne przepisy przewidują możliwość:
- Uzyskania przez cudzoziemca jednolitego zezwolenia na pobyt czasowy i pracę,
- Zarejestrowania zezwolenia na pracę typ A,
- Wyrobienia oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi w Powiatowym Urzędzie Pracy,
- Wysłania powiadomienia do Powiatowego Urzędu Pracy o zatrudnieniu obywatela Ukrainy przez portal praca.gov.pl.
Każdy z tych dokumentów wymaga wskazania informacji dotyczących zatrudnienia tj. nazwy stanowiska, wysokości wynagrodzenia, podstawy prawnej wykonywania pracy, wymiaru czasu pracy, miejsca wykonywania pracy czy zakresu obowiązków.
Składając wniosek o dokument legalizujący pracę dla naszego pracownika, wskazujemy konkretne warunki pracy, na których będzie on wykonywał pracę. Urząd wyda dokument uprawniający cudzoziemca do pracy na tych konkretnych warunkach.
W przypadku zmiany warunków zatrudnienia zawartych w dokumencie, o ile cudzoziemiec nie jest zwolniony z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę lub warunki pracy nie zmieniły się na lepsze, np. zwiększono wynagrodzenie, wymagana jest zmiana dokumentu legalizującego pracę lub wyrobienie nowego dokumentu.
Błąd 3. Zatrudnienie cudzoziemca przed wydaniem dokumentu uprawniającego do podjęcia pracy
Cudzoziemiec musi posiadać dokument uprawniający go do pracy przed rozpoczęciem pracy.
Samo złożenie wniosku o wydanie zezwolenia na pracę typ A czy oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy nie uprawnia do rozpoczęcia pracy w Polsce. Pracodawca musi posiadać dokument legalizujący pracę cudzoziemca w dniu rozpoczęcia przez niego pracy.
Wyjątek stanowi jedynie powiadomienie o powierzeniu pracy obywatelowi Ukrainy. Ten dokument należy wysłać przez portal praca.gov.pl w terminie 7 dni od dnia podjęcia pracy.
Błąd 4. Brak powiadomienia powiatowego urzędu pracy o podjęciu/niepodjęciu pracy przez cudzoziemca na podstawie oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy
Oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy to jedna z form legalizacji pracy cudzoziemca. Wniosek o zarejestrowanie oświadczenia składa pracodawca do Powiatowego Urzędu Pracy.
Pracę na oświadczeniu można powierzyć obywatelom: Armenii, Białorusi, Gruzji, Mołdawii i Ukrainy.
Oświadczenie można zarejestrować maksymalnie na 24 miesiące. Po zarejestrowaniu oświadczenia pracodawca musi pamiętać, iż ma obowiązek poinformowania urzędu pracy o podjęciu bądź niepodjęciu pracy przez cudzoziemca w terminie 7 dni od daty rozpoczęcia pracy wskazanej w oświadczeniu.
Niedopełnienie tego obowiązku może skutkować ukaraniem pracodawcy grzywną.
Błąd 5. Brak wysłania nowego powiadomienia o powierzeniu pracy obywatelowi Ukrainy
Od 2022 r. pracodawcy mają możliwość zatrudnienia obywatela Ukrainy na podstawie powiadomienia o powierzeniu pracy. Powiadomienie należy wysłać do Powiatowego Urzędu Pracy przez portal praca.gov.pl w terminie 7 dni od dnia zatrudnienia.
Pracodawca ma obowiązek złożyć nowe powiadomienie o powierzeniu pracy obywatelowi Ukrainy, w przypadku gdy:
- Zmienił się rodzaj umowy pomiędzy podmiotem powierzającym wykonywanie pracy a obywatelem Ukrainy lub
- Zmieniło się stanowisko lub rodzaj wykonywanej pracy, lub
- Zmniejszono wymiar czasu pracy lub liczbę godzin pracy w tygodniu, lub miesiącu określony w powiadomieniu, lub
- Obniżono miesięczną lub godzinową stawkę wynagrodzenia określoną w powiadomieniu.
Należy pamiętać, iż w powiadomieniu o zatrudnieniu obywatela Ukrainy, pracodawca ma obowiązek wskazać co najmniej minimalne wynagrodzenie za pracę lub minimalną stawkę godzinową.
Błąd 6. Brak wysłania powiadomienia o powierzeniu pracy obywatelowi Ukrainy w związku z otrzymaniem decyzji pobytowej w trakcie zatrudnienia
W sytuacji, gdy obywatel Ukrainy uzyskał zezwolenie na pobyt czasowy na podstawie art. 22 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa w trakcie zatrudnienia, pracodawca ma obowiązek wysłania do powiatowego urzędu pracy powiadomienia o powierzeniu pracy w terminie 7 dni od daty doręczenia decyzji cudzoziemcowi.
Obowiązek ten zawarty jest w pouczeniu na decyzji pobytowej. W tej sytuacji bardzo ważna jest komunikacja między pracodawcą a pracownikiem. Pracodawca nie jest stroną postępowania w procedurze uzyskania zezwolenia na pobyt i pracę, dlatego nie zostanie powiadomiony przez urząd wojewódzki o wydaniu decyzji dla cudzoziemca.
To pracownik – obywatel Ukrainy musi zadbać o to, by powiadomić pracodawcę o otrzymaniu decyzji pobytowej.
Błędy w zatrudnianiu cudzoziemców — podsumowanie
Pomimo iż temat zatrudnienia cudzoziemców w Polsce jest coraz popularniejszy, błędów w zatrudnieniu jest sporo. Pracodawcy powinni pamiętać, że zatrudnienie cudzoziemca wymaga ścisłego przestrzegania przepisów, a każda zmiana w warunkach pracy powinna być zgłaszana do odpowiednich urzędów. Niedopełnienie tych obowiązków może skutkować karami finansowymi. Unikając tych błędów, można legalnie i bezpiecznie zatrudniać pracowników z zagranicy.
Nasze doświadczenie w legalizacji pobytu i pracy pozwoliło na wskazanie najczęstszych z nich. Wszystkich tych błędów można uniknąć.
Jeśli masz wątpliwości czy prawidłowo zatrudniasz cudzoziemców lub potrzebujesz pomocy w legalizacji pobytu i pracy dla pracowników swojej firmy – skontaktuj się z nami.
Nasze doświadczenie pozwoli Ci uniknąć częstych błędów w zatrudnieniu obcokrajowców.